“Beste Dick Verhoef, hoe kan ik zien dat een breekplaat is gebroken?” Deze vraag rolde kort geleden mijn mailbox in. Nu denk je misschien: “Wat een vreemde vraag. Als een breekplaat breekt, dan is ie toch stuk?” Een logische gedachte. Meestal zie je inderdaad duidelijk aan een breekplaat dat deze zijn werk heeft gedaan, maar niet altijd.
Bescherming tegen over- of onderdruk
Breekplaten worden ingezet in processen waar drukken voorkomen. Ze zorgen voor de drukbeveiliging in een gesloten systeem. Een breekplaat werkt als beveiligingsmiddel door bij een vooraf ingestelde druk een ontlastingsopening te creëren door, je raadt het al, te breken. Zo wordt een systeem of installatie beschermd tegen ongewenste overdruk of onderdruk en explosies.
Breuk niet altijd goed zichtbaar
Normaal gesproken klapt een breekplaat in zo'n over- of onderdruksituatie volledig open. Dan is duidelijk te zien dat de breekplaat in werking is getreden en vervangen moet worden. Echter, soms is de breuk heel gering en bijna niet zichtbaar. Denk hierbij aan een breekplaat met gekerfde inkepingen (de zogenaamde scored discs). Zie onderstaande foto.
Type medium
Waar ligt het nu aan dat je niet altijd kunt zien dat een breekplaat is gebroken? Dat zal ik uitleggen. Hoe een breekplaat breekt, is sterk afhankelijk van het medium (vloeistof of gas). Vloeistof kan je niet echt samendrukken, gas wel. Hierdoor is de impact bij het breken van een breekplaat veel groter bij gas dan bij een vloeistof.
Drukverschil opmerken
Soms opent de breekplaat slechts een fractie. Dan wordt de breekplaat niet helemaal open geblazen, maar net genoeg om de opgebouwde druk weg te nemen. Het type medium kan dus de oorzaak zijn waardoor een breekplaat niet volledig breekt. Uiteraard zijn er meer redenen te bedenken. Vandaar dat wij altijd zoveel mogelijk informatie verzamelen om een goed advies te kunnen geven. Drukverschil in de installatie of het systeem geeft aan dat er mogelijk een breekplaat is gebarsten, hoewel dat dus niet altijd goed te zien is. Als de breekplaat dan niet wordt vervangen, kan er (mogelijke kostbare of gevaarlijke) procesvloeistof verloren gaan.
Montage van breekplaten
Het kan ook voorkomen dat een breekplaat niet volledig breekt omdat deze niet goed is gemonteerd. De breekplaat is bijvoorbeeld scheef in de houder geplaatst en breekt dan gedeeltelijk voordat de ingestelde druk is bereikt (met de nodige negatieve gevolgen van dien). In een volgend blog ga ik dieper in op het monteren van breekplaten en hoe wij daarbij kunnen helpen.
Breekdetectie
Hoe dan ook, ik adviseer klanten altijd als eerste naar de breekplaat te kijken als de druk in een proces wegzakt. Je kunt dit eenvoudig in de gaten te houden door breekdetectie op een breekplaat te installeren. Breekdetectiesensoren geven dan een signaal af zodra een breekplaat breekt.
Er zijn diverse manieren om de werking van breekplaten te monitoren. Naast breekdetectie door middel van folie met een geleider (al dan niet geïntegreerd in de breekplaat) en het Fail-Safe detectieprincipe, waarbij het detectiesysteem niet in aanraking komt met het medium, zijn er ook draadloze breekdetectiesystemen.
Kortom, de vraag hoe je kunt zien of een breekplaat is gebroken, is dus helemaal niet zo gek. De ene gebroken breekplaat is tenslotte de andere niet.
Dick Verhoef (Twitter @DickVerhoef)
